Selimiye camiinin meydana gelmesi için binlerce taşın birbirine bağlanması gerekir.
Bir şiirin oluşması için, harflerin kelimelerde, mana buğulu kelimelerin beyitlerde birbirine bağlanması gerekir.
Şelale milyonlarca damlanın birleşmesinden oluşur, deniz de, ırmakların birleşmesinden meydana gelir.
Tenimiz, trilyonlarca hücrenin birbirine bağlanmasından oluşur. Biz, varlığımızı bağlılığımıza borçluyuz. Hücrenin bir tanesi bağını koparsa, yalnız kendisi düşmekle kalmaz, başkalarının düşmesine de sebep olur.
Askerde er, onbaşıya bağlanır. Onbaşı, yüzbaşıya bağlanır. Yüzbaşı, binbaşıya bağlanır. Yarbay, Albay, Tuğgeneral, Tümgeneral, Korgeneral ve Orgenerale kadar devam eden bir birlik beraberlik oluşur.
Sevgili Peygamberimiz de imanlı insanlardan meydana gelen bir topluluk meydana getirirken, Rabbinin emirlerine uyarak, iman edenlerden biat/bağlılık sözü almıştır. Mekke’de iken Akabe biatleri, Hudeybiye’de iken Biat-ı Rıdvan’ı almış ve bu biat Rabbimiz tarafından onaylanmış:
“Şüphesiz sana biat edenler, ancak Allah’a biat etmiş olurlar. Allah’ın eli, onların ellerinin üstündedir. Kim sözünden dönerse kendi aleyhine dönmüş olur. Kim de Allah’a verdiği sözü tutarsa, yakında Allah ona büyük mükâfat verecektir.”[1]
Sevgili Peygamberimize olan bağlılığımız, Allah’a bağlılığımız demektir. Çünkü Peygamberimizi gönderen Allah’tır. Gönderilene saygı, gönderene saygı demektir. Rasûlullah’a elini verip bağlanan, Allah’a bağlanmış demektir.
Mutlu aile yuvalarını kurarken, “Allah’ın emri, peygamberimizin kavli ile” dedikten sonra nikâh kıyanın sorusuna “Evet” diyerek bağlanıyoruz. Dilde hafif, manada ve sorumlulukta çok ağır olan bu dört harfli “evet” kelimesi mutlu bir ailenin oluşmasında ve neslin devamının sağlanmasında bağ görevi görmektedir.
Alış-veriş yapılırken satana bâyi‘ denir, satın alana müşteri denir. “Bâyi‘” kelimesi ile “biat” kelimesi aynı köktendir. Parayı malla veya malı malla değişmek için elleri birleştirmeye tokalaşma, hayırlaşma diyoruz ve (bey‘) akdi(ni) gerçekleştiriyoruz.
Yenişehirli Avni bir beyitinde bey‘ kelimesini şöyle kullanmıştır:
“Bir pula değmez benim indimde sûk-u kâinat
Âlemi ben hiçe sattım bir sebil-i bey-i bât”
Yani: “Benim yanımda kâinat/evren çarşısının tamamı bir pula değmez. Ben bu âlemi katî bir satışla bir hiçe veriverdim.” diyor.
Müslüman bir insan Allah’ın ve Rasûlünün emir ve yasaklarına gönülden bağlanırken canını, malını, makamını, maaşını, rütbesini, diplomasını ortaya koyarak bağlanıyor.
İyi insanlara olan bağlılığımızda da Rabbimiz bize bir ölçü veriyor: Bağlandığımız insanın emir ve yasakları Allah’ın emir ve yasaklarına ters düşmeyecek. Eğer bir kimse Allah’ın emir ve yasaklarına ters düşen bir emir veya yasakla karşılaşırsa ona uymak mecburiyetinde değildir.
Bu konuda Rabbimiz şöyle buyuruyor:
“Ey Peygamber, Mü’mine kadınlar sana: “Allah’a hiç bir şeyi ortak koşmamak, hırsızlık yapmamak, zina etmemek, çocuklarını öldürmemek, elleriyle ayakları arasında bir iftira uydurup getirmemek, iyilikte sana isyan etmemek üzere biat etmek için geldiklerinde, onların biatını kabul et ve onlar için istiğfar et. Şüphesiz Allah affedici, merhamet edicidir.”[2]
Yani, “verdiğin emirler eğer doğru ise isyan etmeyeceğiz.” Rabbim, kıyamete kadar gelecek insanların devletle, valiyle, kaymakamla, müdürle, aile reisiyle, hocayla, şeyhle olan münasebetlerini düzenleyen bir kelimeyi söylüyor: “İyi, doğru olan emirlerinde sana karşı gelmeyecekleri konusunda biat al.”
Yahu Peygamber kötü emir verir mi? Peygamber kötü emir vermez. Ancak kıyamete kadar gelecek olan yöneticilerin kulağına da küpedir bu ayet. Aynı zamanda ümmeti uyarmadır. Yönetim, yani devlet yöneticileri, Allah’ın emrine ve yasağına zıt bir emir ve yasak verecek olurlarsa buna uymayacaksınız. Müslüman bir devlet başkanı da Allah’ın emrine, Rasûlünün sünnetine uygun emirler verecek olursa ona da karşı gelmeyeceksiniz. Sevgili Peygamberimiz (s.a.v): “Allah’a isyan olan yerde isyanı emreden yaratığa itaat olunmaz” buyurmuş.[3]
Meşru zeminlerde eşimizle, çocuklarımızla, dostlarımızla, örnek ve önder insanlarımızla, bağlarımızı koparmadan, hatta biraz daha güçlendirerek devam edelim.
[1] Fetih, 48/10.
[2] Mümtehine, 60/12.
[3] Müslim, K. Emarât, 8; İbn-i Mâce, K. Cihad, 2864, 2865; Nesâi, K.bey’at, 34.