CİHAD İKİ YÖNLÜDÜR: MADDİ VE MANEVİ
Rabbimizin ihsanına karşı O’na borçlu olduğumuz hamd ve şükür görevlerimizi hakkı ile yerine getiremeyeceğimizin itirafı ile O’na dua eder ve O’ndan isteriz ki O’nu zatı ile hamd edenler, hâmidînler zümresi ile bizlere lütuf ve ihsanı ile bir arada cennet âleminde bulunmayı nasip etmesini tekrar tekrar tazarru ve niyaz ederiz.
Allah Zülcelalin bir kelamını ve O’nun ifade ettiği manalarını yazmak istesek mürekkep olarak denizlerin biteceğini, tekrar o kadar daha mürekkep getirecek olsak onların da biteceği, ancak o kelamın manasının ise bitmeyeceği inancı ile Allah’a hamd ü senalar etmeye gayret ederiz. Amma hamd ü şükrü hakkı ile ifa edemeyeceğimizin itirafı ile… Çünkü O hamde layıktır demenin bu sonsuz manayı, O şükre layıktır demenin de yine aynı manayı ifade ettiğini bilmeliyiz.