İstanbul’un önemli dînî ziyâret mahallerinden biri de Hırka-i Şerîf Camii’dir. Bu caminin önemi Hz. Peygamber Efendimiz’e ait Hırka-i Şerîf’in bulunmasıdır. Rasûlullah’a ﷺ hürmeten Müslümanlar Ramazan ayında salavatlar eşliğinde, büyük bir huzur ve huşû ile buraya ziyarette bulunmaktadırlar. Daha önce Ramazan ayının 15. gününden itibaren Kadir Gecesi’ne kadar ziyârete açık tutulmakta idi. Son yıllarda yoğunluk sebebiyle Hırka ziyareti Ramazan ayı başlangıcı ile birlikte yapılmaktadır.
Osmanlı döneminde, Hırkanın emânetinde bulunduğu aileye özel önem verilmiş, korunmuş ve kollanmıştır. Bu vesile ile Sultan Abdülmecid tarafından bugünkü cami inşa edilmiştir. Ayrıca Hırkanın ziyareti için özel mahfil yanında aile için bir konak ve muhafız bölüğü için kışla inşa edilmiştir.
Hırka-i Şerîf Camii’nin ziyaret özelliği yanında kitâbe ve levhaları da önem arz etmektedir. Hırka-i Şerîf Camii ana hariminde bulunan mermere mahkûk paftalar halindeki yazılar, avlu giriş kapısı üzerindeki Celî Sülüs kitâbeler ile giriş kapısı Celî Talik kitâbesi Hattat Kazasker Mustafa İzzet Efendi (1801-1876) tarafından yazılmıştır. Sultan II. Mahmud tuğralı eski Hırka-i Şerîf odası Celî Talik kitâbesi ise Hattat Mehmed Şehâbeddin Efendi (v. 1231/1816) imzalı olup kitâbenin başında bulunan Sultan II. Mahmud tuğrası ise Hattat Mustafa Râkım Efendi (1758- 1826) tarafından çekilmiştir.
Kitâbeler haricinde cami içerisinde birkaç levha önemlidir. Bu levhalar şunlardır: Hırka-i Şerîf Camii Hatîbi Ömer Vasfi Efendi (v. 1928) imzalı Zerendûd Celî Sülüs levha sanat bakımından çok önemlidir. Bu levhanın ibâresi ve anlamı şöyledir: “Şefâatî liehli’l-kebâiri min ümmetî: Ümmetimden büyük günahkârlara da şefaatim olacaktır.”
Vaaz kürsüsü üzerinde bulunan Celî Sülüs levha ise Rasûlullah’ın ﷺ Hırka-i Şerîfini hediye ettiği Karânî ismi yazılıdır. Zerendûd olarak hazırlanan bu levhanın hattatı Muhsinzâde Abdullah Hamdi Bey’dir (1833- 1899). Levhanın ibâresi şöyledir: “Yâ Hazreti Üveys bin Âmir el-Karânî”.
Caminin ana hariminde sol duvarda asılı olan büyükçe levha Hattat Mustafa imzalı olup Zerendûd Celî Sülüs olarak hazırlanmıştır. Levhanın anlamı şöyledir:
“Nebî ﷺ, Azîz ve Celîl olan Rabbinden naklen şöyle buyurdular:
“İlmi açlıkta gizledim fakat insanlar toklukta aramaktalar, nasıl bulacaklar,
Şerefi, haysiyeti [Allah’a] itaatte gizledim ama insanlar yöneticilerin kapısında arıyorlar, nasıl bulacaklar,
Zenginliği kanaatte gizledim ama insanlar çok malda arıyorlar, nasıl bulacaklar,
Rahatı, Cennete has kıldım ama insanlar onu dünyada arıyorlar, nasıl bulacaklar ?”[1]
Caminin minber kapısı üzerinde caminin bânisi ve aynı zamanda hattat olan Sultan Abdülmecid imzalı Kelime-i Tevhîd levhası bulunmaktadır.
Hırka-i Şerîf Camii, Rasûl-i Ekrem’in hatırasını barındırmasının yanında mimarîsi, kitâbe ve levhaları ile de İstanbul’un önemli camilerinden biridir.
* Prof. Dr., Yalova Üniversitesi İslâmi İlimler Fakültesi Öğretim Üyesi.
[1] Ketebehu Mustafa, 1302.